Kostrzyn otaczają lasy, przepływają przezeń rzeki Odra i Warta tworząc unikalne w Europie rozlewiska. Położenie wodne między Berlinem a Gorzowem Wlkp. stwarza możliwość organizowania rejsów białej floty z możliwością postoju w Kostrzynie. Do tego celu została wybudowana tu przystań dla statków pasażerskich. Granica na rzece stwarza możliwości transgranicznego wykorzystania jej pod względem turystyki wodnej. Kostrzyn to miejsce wyjątkowo atrakcyjne dla wędkarzy i grzybiarzy. W samym mieście lasy stanowią połowę powierzchni, a okolice miasta obfitują w grzyby i jagody. Wędkarze mogą łowić ryby w Odrze, Warcie, Postomii i niezliczonej ilości kanałów pomiędzy nimi. Występują tu niemal wszystkie polskie gatunki ryb. Okolice sprzyjają również wypadom za miasto na grilla, piknik czy na kąpieliska. Lasy zasobne są w zwierzynę co zachęca do uprawiania łowiectwa.

Znaczna rozległość obszaru Ujścia Warty i jego charakter, sprzyja turystyce rowerowej. Przez obszar Ujścia Warty prowadzi międzynarodowy szlak rowerowy R1, wiodący od Lubniewic przez Sulęcin, Czarnów do Kostrzyna i dalej do Niemiec. Szlak jest dobrze oznakowany i coraz licznej uczęszczany przez turystów. Równie popularny jest międzynarodowy szlak wiodący przez Kostrzyn do Szczecina. A z każdym miesiącem coraz większe zainteresowanie wzbudza powstajacy pierwszy polsko-niemiecki szlak kulturowo-przyrodniczy "Zakonów rycerskich na Ziemi Lubuskiej". Okrąża on niemal Kostrzyn.

W okolicach miasta wytyczono i oznakowano 120 km szlaków rowerowych oraz wykonano tablice informacyjne o atrakcjach turystycznych i historycznych znajdujących się w okolicy. Kilka z atrakcji czekających na turystę chcielibyśmy Państwu szczególnie polecić. Oto one!

Miasto Kostrzyn nad Odrą

Historia nie okazała się łaskawa dla Kostrzyna. Niszczycielskie wojny nie oszczędziły licznych historycznych budowli. Miasto liczące blisko tysiąc lat swoich dziejów pozbawione zostało niemal całkowicie pamiątek przeszłości. Stare Miasto ze swoim zamkiem, ratuszem, kościołem parafialnym i rynkiem posiadało niepowtarzalny urok. Wojna spowodowała, że Starówka zamarła na bez mała 50 lat. W pierwszych latach powojennych dokonywano dalszej dewastacji miasta - rozbierano kolejne budynki i budowle. W latach siedemdziesiątych wysadzono w powietrze ruiny kostrzyńskiego zamku. Niewiele zostało z miasta o tak świetnej, przeszło 1000-letniej historii.

Najciekawszym zabytkiem dzisiejszego Kostrzyna są "Kostrzyńskie Pompeje" - odgruzowane ruiny kostrzyńskiej twierdzy i Starego Miasta z zachowaną siatką ulic. Jeszcze nie tak dawno miejsce po dawnej Starówce mogło budzić jedynie tęsknotę za tym, co przestało istnieć. Dziś projektowana rekonstrukcja nabiera realnych kształtów. Spod hałd ziemi wyłoniły się ruiny starych kamienic i uliczek. Jest to ulubione miejsce i największa atrakcja dla przyjeżdżających do Kostrzyna turystów, grup młodzieży oraz byłych mieszkańców Kostrzyna z Niemiec, którzy spacerując po odgruzowanych uliczkach przypominają sobie swoje dzieciństwo i młodość. 23.04.1994 burmistrzowie bliźniaczych miast-twierdz Kostrzyna, Peitz i Spandau zainaugurowali symbolicznym pchnięciem szpadla prace na Starym Mieście, odgruzowanie Starówki i renowację pozostałości kostrzyńskich fortyfikacji. Efekty tej pracy widać po bastionie Filip, którego wnętrza udostępniane są stopniowo zwiedzającym i w którego wnętrzu odbyło się już kilkanaście imprez kulturalnych.

17 września 2000 r. przedstawiciele 17 miast-twierdz z Polski, Niemiec i Rosji podpisali porozumienie o współpracy. W roku 2000, w związku z obchodami 700 jubileuszu nadania praw miejskich Kostrzynowi, po raz pierwszy zorganizowane zostały na Starym Mieście Dni Twierdzy Kostrzyn. Sceneria kazamatów i tego miejsca, gdzie "mówią kamienie", tworzy klimat, którego śladów nie sposób odnaleźć w pomieszczeniach domów kultury, czy amfiteatrach. To spotkanie z przeszłością, to impreza jedyna w swoim rodzaju, to szansa dla naszej Starówki - "Kostrzyńskich Pompei".

Innymi ciekawymi obiektami są:

• Stalag III C na osiedlu Drzewice - teren obozu przymusowej pracy oraz cmentarz poległych więźniów,
• XIX-wieczny dwupoziomowy dworzec kolejowy o ciekawych rozwiązaniach zarówno architektonicznych jak i technicznych,
• wybudowany w latach siedemdziesiątych kościół pw. Najświętszej Marii Panny - Matki Kościoła,
• pochodzący z okresu międzywojennego pomnik poległych w I wojnie światowej - tzw. "Pomnik Lwa", onieczynna już wieża ciśnień z 1903 roku znajdująca się w centrum miasta,
• budynek przepompowni na Warnikach.

Twierdza Kostrzyn

Powstała w postaci ziemnych obwałowań w latach 1537-68 z woli Jana Hohenzollerna. Kolejny etap rozbudowy twierdzy realizowany był przez dwu włoskich budowniczych - Francesco Chiaramella z Roch Guerrini-Linari. Była ta twierdza po jej ukończeniu w 1590 rok jedną z najznakomitszych dzieł architektury fortyfikacyjnej ówczesnej XVI wiecznej Europy. Tworzyło ją sześć bastionów : Król, Królowa, Księżniczka, Filip - bastiony narożne i Książę, Brandenburgia- bastiony pośrednie.

Przez wieki twierdza stawiała czoło kolejnym niszczycielskim armiom wojen - Trzydziestoletniej (1618-48), Siedmioletniej (1753-1760) i Napoleońskich (1806-1814). Nawet w czasach pokoju twierdza była świadkiem dramatycznych wydarzeń. Od 4.09.1730 r więziono tu przez niemal dwa lata z rozkazu króla Prus Fryderyka Wilhelma I jego własnego syna - przyszłego Fryderyka II Wielkiego. Osadzony został on tu za podjęcie próby ucieczki z kraju. Powodem była tyrania ojca. Pomagający mu w tym przedsięwzięciu przyjaciel młodości Hans Hermann von Katte został ścięty w obecności Fryderyka w dniu 6.11.1730 obok kancelarii na terenie fortu Brandenburgia. W 1860 roku rozpoczyna się kolejny etap rozbudowy twierdzy, której przybyły nowe elementy architektury obronnej w postaci lunet i wartowni kontrolujących szlaki drogowe, wodne i nowo powstałe kolejowe. Po zakończeniu w 1870 roku wojny z Francją i uzyskaniu wysokiej kontrybucji zapada decyzja o dalszej rozbudowy twierdzy i budowie fortów osłonowych.

Po raz pierwszy twierdza zostaje zdobyta przez wojska napoleońskie w 1806 roku. Obecny zaś stan całkowitych ruin (95% zniszczeń) warownia zawdzięcza niespełna dwumiesięcznemu oblężeniu w 1945 r w wyniku, którego została zdobyta przez Armię Czerwoną. Do dziś przetrwały mury obronne, Brama Berlińska, Brama Chyżańska, dwa raweliny, trzy bastiony, fosy wewnętrzne oraz ruiny budynków, w tym zamku. Dobrze zachował się też układ ulic i fundamentów budynków.

Forty osłonowe twierdzy Kostrzyn.

Ciągle niemal nieznane turyście są forty osłonowe twierdzy Kostrzyn. Powstały w końcu XIX wieku jako obiekty mające za cel dostosowanie obronności kostrzyńskiej twierdzy do wymogów ówcześnie stosowanej techniki wojennej. Zrealizowano budowę czterech takich fortów wokół miasta i twierdzy Kostrzyn ; Sarbinowo (1883-87), Czarnów(1887-90), Żabice(1887-90)i Gorgast(1883-89). Posiadały one różną wielkość : Sarbinowo 11,19 ha, Gorgast 3,33 ha, Żabice 4,50 ha, Czarnów 10,34 ha . Do dziś na obszarze samych fortów i na ich przedpolach można odszukać kamienie z wykutymi literami "F.G" (Festungsgelande) teren twierdzy i "FR" (Festungsrayon) - rejon twierdzy. Forty zbudowano z cegieł, posiadały one także wały ziemne dla artylerii i dolne dla piechoty. Aż do czasów I Wojny Światowej oświetlano je za pomocą lamp naftowych a przewidywano komunikowanie się ze światem w wypadku okrążenia za pomocą gołębi. Ideą naczelną budowy takich fortów było założenie, że powstawały będą one w zasięgu chroniącej je artylerii twierdzy głównej a jednocześnie uniemożliwiały będą one podciągnięcie artylerii wroga na taką odległość by bezkarnie ostrzeliwać samą twierdzę. Rozwój techniki militarnej nastąpił jednak tak szybko, że straciły one właściwie swój strategiczny cel zanim nastąpiło ich ostateczne oddanie do użytku. Ostateczny cios zadało im wprowadzenie do działań wojennych lotnictwa umożliwiające bombardowanie z powietrza. Wszystkie obiekty posiadały pełne zespoły koszarowe, magazyny broni, warsztaty lazarety, ujęcia wody i fosy (w Gorgast napełnioną wodą ze źródeł artezyjskich). Ostatecznie forty użytkowane były jako obozy jenieckie, szpitale, magazyny i nie odegrały żadnej roli militarnej w żadnej z wojen jakie przetoczyły się przez Europę.

Park Narodowy "Ujście Warty"

Park Narodowy "Ujście Warty" powstał w miejsce istniejącego od 1977 r. rezerwatu przyrody Słońsk oraz części Parku Krajobrazowego Ujście Warty. Park jest unikalną na skalę europejską ostoją ptaków wodnych i błotnych. Żyje tu prawie 240 gatunków ptaków, z czego około 160 to gatunki lęgowe. Ze względu na szczególne znaczenie tego terenu, zwłaszcza dla ptaków wodnych i błotnych rezerwat Słońsk został w 1984 r. objęty konwencją Ramsar, której celem jest ochrona terenów podmokłych, ważnych jako siedlisko życiowe ptaków. Obecnie jednym z pierwszych zadań parku będzie wpisanie na listę konwencji całego obszaru parku narodowego. Park rozpoczął swoją działalność z dniem 1 lipca 2001 r. Położony jest w historycznej delcie ujścia Warty do Odry, na terenie województwa lubuskiego. Jego powierzchnia wynosi 7955,86 ha, a powierzchnia otuliny to 10453,99 ha. Od 31 maja 1996 roku funkcjonuje tu Centrum Edukacji Przyrodniczej w Chyrzynie, gdzie prowadzone są regularne zajęcia terenowe i laboratoryjne dla młodzieży szkolnej i akademickiej. Tematyka zajęć ukierunkowana jest na tereny podmokłe, ich znaczenie i sposoby ochrony. W ramach edukacji przyrodniczej organizowane są m.in. pokazy slajdów, wycieczki, zajęcia tematyczne jednodniowe, jak również kilkudniowe warsztaty ekologiczne, obozy ornitologiczne, ćwiczenia terenowe dla studentów. Na terenie parku istnieje obecnie kilka szlaków pieszych i rowerowych, a także dwie ścieżki przyrodnicze "Ptasim szlakiem", prowadzące przez najatrakcyjniejsze tereny byłego rezerwatu Słońsk oraz "Przyrodniczy Ogród Zmysłów" przy dyrekcji parku. Na mocy porozumienia z Zarządem Okręgu Polskiego Związku Wędkarskiego teren parku jest także udostępniony dla amatorskiego połowu ryb, w wyznaczonych miejscach.

Śladami Zakonów Rycerskich wokół Kostrzyna Ziemia Kostrzyńska terytorialnie i historycznie związana była w okresie średniowiecza z zakonami rycerskimi templariuszy i joannitów. Dlatego bogactwem historycznym okolic Kostrzyna są unikalne średniowieczne budowle sakralne, gospodarcze i militarne zwiazane z tymi zakonami. Szczególną wartość mają obiekty w Słońsku, Chwarszczanach, Dargomyślu i Cychrach. Pierwszym z zakonów, który się pojawił na Ziemi Kostrzyńskiej był zakon templariuszy. Powstał on w 1119 roku by bronić Ziemi Świętej i pielgrzymów przed muzułmanami. Pierwotnie - "ubodzy rycerze Chrystusa" - z czasem dzięki licznym darom i nadaniom ziemskim stali się oni potęgą finansową średniowiecznej Europy. Na Ziemi Lubuskiej pojawili się templariusze z inicjatywy księcia piastowskiego Henryka Brodatego już w 1229 roku. Kolejne nadania ziemskie i przywileje dokonane przez księcia wielkopolskiego Wadysłwa Odonica w 1232, księcia pomorskiego Barnima I w 1234 , komesa Włosta w 1241 sprawiły, że zakon stał się znaczącym czynnikiem gospodarczym i politycznym tego regionu. Po przekazaniu Ziemi Lubuskiej (a wraz z nią Ziemi Kostrzyńskiej) przez księcia Bolesława Łysego margrabiom brandenburskim wybucha konflikt pomiędzy margrabiami Johanem I i Ottonem III a templariuszami. Zakończony zostaje on ugodą w 1261 roku i przekazaniem posiadłości templariuszy leżących przy szlaku handlowym wzdłuż Warty Kostrzyn - Gorzów margrabiom. Tytułem rekompensaty zakon otrzymał wówczas wsie Kaleńsko i Szumiłowo nad Odrą. W końcowych latach XIII wieku templariuszy oskarża o herezję król Francji Filip Piękny i wytacza im proces zakończony rozwiązaniem zakonu, konfiskatą dóbr i śmiercią na stosie wielu z braci. Posiadłości upadłego zakonu na Ziemi Lubuskiej przejmuje decyzją papieska w 1313 roku zakon joannitów.

Inne atrakcje turystyczne w okolicach Kostrzyna stanowić może bazę wypadową dla turystów chcących zwiedzić ciekawe okolice miasta. W pobliskich miejscowościach znajduje się wiele obiektów historycznych i innych miejsc wartych odwiedzenia:

Chwarszczany

W 1232 roku Władysław Odonic nadał wieś Chwarszczany (11 km od Kostrzyna) wraz z pobliskimi dobrami zakonowi templariuszy. Z darowizny została utworzona komandoria, której siedziba miała charakter raczej folwarku aniżeli zamku. Pierwszą murowaną budowlą była jednonawowa kaplica, zbudowana około roku 1250. Pod koniec XIII wieku kaplica została przebudowana na bardziej monumentalną. Była to budowla o wnętrzu salowym, trzyprzęsłowa ze sklepieniem krzyżowo-żebrowym z dwiema cylindrycznymi basztami nadającymi jej charakter obronny. Do budowy wykorzystano kostkę granitową z rozebranej starszej budowli. Pozostałe mury i baszty wykonano z cegły. Po kasacji zakonu templariuszy przez papieża Klemensa w roku 1312 komandoria w Chwarszczanach została przejęta przez joannitów i funkcjonowała do roku 1540 kiedy to na polecenie margrabiego Jana została przeniesiona do Świdwina. Na jej terenie margrabiowie utworzyli folwark który funkcjonował do roku 1945. Obecnie zamkowa kaplica funkcjonuje jako kościół. Fakt, że została wzniesiona przez owiany licznymi legendami zakon templariuszy, przyciąga licznych odkrywców, którzy mają nadzieję na odnalezienie niezmierzonych skarbów.

Słońsk

Położony 12 km od Kostrzyna Słońsk ma długą i bardzo ciekawą historię, w której nie brakuje również ciemnych kart. Na bazie więzienia dla kryminalistów powstał tu w 1933 roku pierwszy hitlerowski obóz koncentracyjny "Sonnenburg", gdzie więziono obywateli Francji, Belgii, Holandii, Luksemburga, Danii, Norwegii, Związku Radzieckiego, Niemiec, Hiszpanii i Polski. Więziono tu elitę polityczną nie tylko partii opozycyjnych, ministrów, przywódców ruchu oporu, ale nawet znanego pacyfistę, późniejszego laureata literackiej nagrody Nobla z 1935 roku Carla von Ossietzkyego. Do dzisiaj zachowały się pozostałości po obozie, cmentarz poobozowy oraz muzeum martyrologii. Przez wiele lat w Słońsku znajdowała się stolica brandenburskich joannitów. Był to potężny zakon, narzucający styl życia w średniowiecznej Europie. W latach 1420-1429 joannici zbudowali tu potężny zamek, który niestety spłonął w 1975 r. Stare wypalone mury nawet dziś zadziwiają swoją potęgą. Godnymi uwagi i polecenia jest również XVI-wieczny kościół z odrestaurowanym barokowym ołtarzem. Na terenie wsi powołano "Rzeczpospolitą Ptasią", której "parlament" znajduje się obok pompowni w pomieszczeniach Biura Przyrodniczego "Dudek".

Dąbroszyn

Dąbroszyn (5 km od Kostrzyna) powstał jako osada w XII w. Kolejno znajdował się w rękach templariuszy, joannitów i w prywatnych. W XVII w. zbudowano barokowy pałac, który - przebudowany i rozbudowany - przetrwał do dziś. Zachowało się wiele detali architektonicznych, w tym posadzki i kominki. Park pałacowy założony w końcu XVII w. jako francuski ogród barokowy, przekształcony został w park angielski z licznymi budowlami ogrodowymi nawiązującymi do tzw. nurtu sentymentalnego - kamieniami, postumentami, altanami i pomnikami. W parku rosną egzotyczne drzewa, a szczególną atrakcję stanowi rosnący przed pałacem okazały miłorząb japoński o obwodzie 450 cm. W parku neogotycki kościół projektu Elchnera, współpracownika znanego architekta Schinkla. Wnętrze kościoła jest proste, jednak w kaplicy rodowej von Schoeningów znajdują się dwa architektoniczne nagrobki, uważane za arcydzieło baroku brandenburskiego, zaś w podziemiach kościoła dostępna jest krypta rodowa. Interesującym przykładem architektury użytkowej są zabudowania folwarczne (neogotycka kuźnia, gołębnik, medaliony z podobiznami zwierząt).

Sarbinowo

Pola uprawne tej wsi były w 1758 roku "areną" krwawych zmagań wojsk rosyjskich i pruskich dowodzonych przez króla Prus Fryderyka II Wielkiego. Z walczących tu około 80 000 żołnierzy ponad 30 000 zginęło. Warto dodać że była to ostatnia w Europie wielka bitwa w której wzięły udział oddziały łuczników. Były to wojska Kałmuków. W historii znana jest ta bitwa jako "bitwa pod Zorndorfem" a uwieczniona została na zlecenie cesarza Wilhelma II panoramą malarską przez polskiego malarza Wojciecha Kossaka. W 1826 roku na polu bitwy w miejscu, z którego zgodnie z przekazem ludowym dowodził król Fryderyk Wielki postawiono nieistniejący dziś obelisk z napisem "Tu stał Fryderyk Wielki 25 sierpnia1758 roku". Dziś w niewielkim lasku prawej stronie drogi Sarbinowo-Chwarszczany pozostały ruiny owego pomnika i tablica z planem bitwy i wyczerpującym opisem.

Inne ciekawe miejsca:

• Górzyca (11 km od Kostrzyna) była siedziba Biskupa Lubuskiego; kościół parafialny z X wieku; Rezerwat przyrodniczo-archeologiczny "Pamięcin", Muzeum Łąki w sąsiednich Owczarach.
• Gorgast (8 km, terytorium Niemiec) - fort będący częścią twierdzy kostrzyńskiej z salami wystawowymi i ścieżkami turystycznymi.
• Szlaki turystyczne
  1. Międzynarodowy szlak rowerowy R1, wiodący od Lubniewic przez Sulęcin, Czarnów do Kostrzyna i dalej do Niemiec.
  2. Rowerowy "Polsko-niemiecki szlak przyjaźni" wiodący wzdłuż Odry przez Kostrzyn do Szczecina.
  3. Polsko-niemiecki szlak kulturowo-przyrodniczy "Zakonów rycerskich na Ziemi Lubuskiej". Kostrzyn n/O- Drzewice - Szumiłowo- Kaleńsko-Namyślin- Gudzisz- Chwarszczany-Dargomyśl-Dębno-Witnica-Słońsk.
  4. Szlak pieszy (czerwony) im. St. Czarnieckiego Kostrzyn - Gorzów - Drawieński Park Narodowy i dalej do Szczecina